De stille noodkreet, waarom innovatie in de jeugdzorg onvermijdelijk is

Stel je eens voor: een krantenkop die niet over “falen” of “misstanden” gaat, maar over “doorbraken” en “succesverhalen” in de jeugdzorg. Vandaag de dag is dat nog een droom. De werkelijkheid wordt gevormd door schrijnende koppen als:

“Jeugdzorg hapert: ‘Kinderen krijgen niet de hulp die ze nodig hebben’”
“Gesloten jeugdzorg onder vuur: ‘Plekken van onmacht en wanhoop’”
“Trauma’s lopen jongeren op in gesloten jeugdzorg: ‘Gevangen in een systeem’”

Deze koppen zijn geen incidenten; ze zijn een pijnlijk symptoom van een systeem dat te vaak tekortschiet voor de meest kwetsbare in onze samenleving: onze kinderen. Deze kinderen, vaak al getekend door moeilijke omstandigheden, verdienen een veilige haven en effectieve hulp, geen verdere beschadiging door een vastgeroest systeem.

Een noodzakelijke verandering

Je hoeft geen expert in de jeugdzorg te zijn om te begrijpen wat deze berichten betekenen. Ze spreken van leed, van gemiste kansen, en van een maatschappelijk probleem dat ons allemaal raakt. Achter elke kop schuilt een kind dat niet de juiste zorg kreeg, een gezin dat radeloos werd, en een toekomst die onnodig moeilijk werd.
De huidige aanpak, vaak reactief en gefragmenteerd, is niet langer houdbaar. We kunnen niet blijven dweilen met de kraan open. Wat we nodig hebben, is innovatie. Geen kleine aanpassingen, maar fundamentele vernieuwing die de kern van de problemen aanpakt.

De kracht van innovatie, een investering in de toekomst

Innovatie in de jeugdzorg betekent:

Preventie: Investeren in vroege signalering en ondersteuning, zodat minder kinderen en gezinnen in zware crisis komen. Dit voorkomt langdurig en kostbaar leed.
Effectievere methoden: Ontwikkelen van nieuwe, wetenschappelijk onderbouwde behandelmethoden die écht werken voor diverse problematiek, inclusief alternatieven voor de gesloten jeugdzorg.
Technologische oplossingen: Inzet van technologie voor betere communicatie, efficiëntere zorgprocessen en het vergroten van de eigen regie van jongeren.
Naadloze overgangen: Zorgen voor vloeiende overgangen naar volwassenheid, zodat jongeren na de jeugdzorg niet “van de regen in de drup” vallen.

Bijdragen aan innovatie is geen uitgave, het is een investering. Een investering in het welzijn van 474.000 kinderen, in een gezondere samenleving, en in krantenkoppen die hoop en vooruitgang uitstralen. Het is de investering die voorkomt dat we over vijf of tien jaar nog steeds dezelfde hartverscheurende berichten lezen.
Laten we de cyclus van negatieve berichtgeving doorbreken. Laten we samen bouwen aan een jeugdzorg die preventief werkt, effectief ingrijpt, en elk kind de kans geeft op een betere toekomst.

Bouwen aan de toekomst van de jeugd

Om deze noodzakelijke innovatie vorm te geven en hebben Levi van Dam (Garage2020) en René van de Camp (Stichting Kico) en hun achterliggende organisaties de netwerkorganisatie “Jeugd en Gezin Innovatie Collectief (JG-IC)” opgericht.

JG-IC: een collectief van bevlogen professionals

Dit collectief van bevlogen professionals en visionairs met een bewezen track record en een uitgebreid netwerk binnen en buiten de jeugdhulp richt zich op het ontwikkelen van concrete oplossingen voor de uitdagingen waar de jeugdhulp voor staat. 

• Levi van Dam: Hoogleraar Veerkrachtig Opgroeien aan de Universiteit van Amsterdam, oprichter JIMwerkt (Jouw Ingebrachte Mentor) en oprichter/directeur Garage2020. Hij brengt zijn kennis en wetenschappelijke ervaring in over de mentale gezondheid van jongeren.
• René van de Camp:  oprichter/bestuurder Stichting Kico, (mede)oprichter Het Vergeten Kind, initiatiefnemer/bestuurder Heppie (t)Huis, initiatiefnemer Hotel Heppie, Heppie Vakanties en Weekenden. Hij draagt bij met zijn expertise in jeugdzorg, ondernemerschap en innovatie.

JG-IC is de katalysator voor transformatie in de jeugdhulp. Samen bouwen we aan een toekomst waarin ieder kind de aandacht en zorg krijgt die het verdient.

Onze missie: het ontwikkelen van baanbrekende oplossingen voor de jeugdzorg.

We richten ons op vier cruciale programmalijnen:

Voorkomen van jeugdhulp:

1. Mentale Wasstraat: Laagdrempelige preventieve zorg voor jongeren met psychische klachten.
2. Veerkrachtig Ouderschap: Ouders zijn de belangrijkste factor in het leven van hun kinderen. Een goede voorbereiding op deze essentiële rol geeft kinderen de veerkracht die ze nodig hebben.

Verbeteren van jeugdhulp:

3. Aandachtsvolle Kleinschalige Woonvoorzieningen: Het creëren van kleinschalige woonvormen waar kinderen de aandacht en zorg krijgen die ze nodig hebben. Een voorbeeld hiervan is Heppie (t)Huis, een uniek woonconcept dat bewijst dat het anders kan.
4. Hoogwaardige Toegang: Verbetering van de toegang tot jeugdhulp, zodat kinderen sneller de juiste zorg krijgen.

Hoe ziet het innovatieproces eruit?

JG-IC hanteert een heldere, gefaseerde aanpak om van innovatieve ideeën naar concrete oplossingen te komen:

1. Innovatie:
   • We richten ons op de ‘fuzzy front-end of innovation’, de beginfase waar ideeën worden gegenereerd en beoordeeld op hun potentie.
   • We beschikken over de expertise en methoden om kansrijke innovaties te identificeren en te selecteren.
   • Output: Een concreet ontwikkelplan voor de geselecteerde innovatie.
     
2. Ontwikkeling:
   • Op basis van het ontwikkelplan gaan we aan de slag met het ontwerpen en ontwikkelen van de innovatie.
   • We werken samen met partners om de innovatie vorm te geven.
   • Output: Een prototype of pilot van de innovatie, inclusief een implementatieplan met een heldere beschrijving van hoe de innovatie in de praktijk kan worden toegepast.
     
3. Implementatie:
   • We begeleiden de implementatie van de innovatie in de praktijk, bijvoorbeeld bij een gemeente of jeugdzorgaanbieder.
   • We monitoren de resultaten en zorgen voor borging van de innovatie, zodat deze structureel wordt ingebed in de jeugdzorg.